Mieszkania dla osób niepełnosprawnych – obowiązki dewelopera w 2023 roku

Osoby z niepełnosprawnościami napotykają na co dzień wiele barier, również architektonicznych. Na szczęście deweloperzy coraz lepiej rozumieją potrzeby tej grupy klientów. W ogłoszeniach można już spotkać mieszkania dla osób niepełnosprawnych, czyli dokładnie zaadaptowane do ich potrzeb i możliwości ruchowych. Z kolei specjalne rozwiązania prawne określają wymogi, jakie spełniać powinny budynki wielorodzinne, aby tworzyć świat bez barier.

Jakie obowiązki mają obecnie deweloperzy, jeśli chodzi o mieszkania dla osób niepełnosprawnych? Jakie akty prawne o tym decydują? W jaki sposób zaadaptować lokal do potrzeb osób z niepełnosprawnościami? Wyjaśniamy!

Mieszkania dla osób niepełnosprawnych a prawo budowlane

Obowiązki dewelopera dotyczące przygotowania mieszkania dla osób niepełnosprawnych, a przede wszystkim całego budynku, wynikają z konkretnych aktów prawnych. Jednym z nich jest ustawa Prawo Budowlane. W artykule 5. dokumentu można znaleźć zapis na temat konieczności zapewnienia niezbędnych warunków do korzystania przez osoby niepełnosprawne z obiektów użyteczności publicznej oraz wielorodzinnego budownictwa mieszkaniowego. Uwzględnione rozwiązania mają z założenia działać przez cały okres przewidywanego użytkowania budynku.

Drugim istotnym dokumentem jest rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, którym powinny odpowiadać budynki. Umieszczone w rozporządzeniu przepisy determinują między innymi lokalizację mieszkań dla osób niepełnosprawnych, jak również sposób przystosowania budynku do ich potrzeb.

Dostępność mieszkań dla osób niepełnosprawnych

Niestety obowiązujące w 2023 roku prawo wciąż nie jest doskonałe. Brakuje w nim przede wszystkim zapisów określających minimalny udział, jaki mieszkania dla osób niepełnosprawnych powinny stanowić w budynku wielorodzinnym oddawanym do użytku przez dewelopera.

Co prawda pod koniec 2022 roku pracowano nad rozporządzeniem, które rozwiązałoby ten problem. Według proponowanych rozwiązań mieszkania dla osób niepełnosprawnych powinny stanowić przynajmniej 6% wszystkich lokali mieszkalnych w budynku. Jak dotąd rozporządzenie nie weszło jednak w życie.

Przystosowanie budynku do potrzeb osób niepełnosprawnych – obowiązki dewelopera

Mimo że mieszkania dla osób niepełnosprawnych według obecnych przepisów nie muszą znajdować się w każdym budynku projektowanym i oddawanym do użytku przez dewelopera, prawo dokładnie określa, w jaki sposób budynek musi być dostosowany do potrzeb mieszkańców i gości z niepełnosprawnościami. Dzięki temu w nowym budownictwie ta część społeczeństwa nie napotyka wielu utrudnień znanych choćby z bloków z wielkiej płyty.

Mieszkania dla osób niepełnosprawnych z dostępem bez barier

Prawo nakłada na deweloperów obowiązek, by w każdym budynku wielorodzinnym znajdowało się co najmniej jedno wejście przystosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Dotyczy to również budynków, w którch nie znajdują się mieszkania dla osób niepełnosprawnych.

Ułatwiony dojazd do budynku

Zanim osoba niepełnosprawna skorzysta z wejścia do budynku, musi się do niego dostać. Ułatwienia w tej kwestii również przewiduje obecne prawo. Droga dojazdowa do budynku musi być utwardzona i legitymować się szerokością co najmniej 1,5 m. Ustawa określa ponadto maksymalne nachylenie tej drogi. Szerokość bram do budynku to przynajmniej 2,4 m, a furtek – jeśli budynek jest ogrodzony – co najmniej 0,9 m. Oprócz tego bramy i furtki powinny być pozbawione progów stanowiących utrudnienie dla osób z niepełnosprawnościami.

Miejsce parkingowe dla osób niepełnosprawnych

Mieszkania dla osób niepełnosprawnych, nawet jeśli są dostosowane do ich potrzeb, to nie wszystko. Obecne prawo nakłada na deweloperów obowiązek przygotowania miejsc parkingowych z myślą o osobach niepełnosprawnych. Każde stanowisko powinno posiadać minimum 6 m długości oraz 3,6 m szerokości.

Windy

Dotarcie do mieszkania dla osób niepełnosprawnych nie powinno być drogą przez mękę. Dlatego deweloperzy mają obowiązek zapewnienia niepełnosprawnym mieszkańcom i gościom nieograniczonego dostępu do wind przystosowanych do wózków inwalidzkich. Z tego powodu minimalna szerokość windy to 1,1 m, natomiast długość 1,4 m.

Jeżeli w budynku nie ma wind, niepełnosprawni muszą zyskać łatwy dostęp do lokali na parterze, jeżeli to konieczne przy pomocy dźwigu albo pochylni. Podobna infrastruktura powinna ułatwiać dostęp do innych kondygnacji budynku, gdy znajdują się na nich pomieszczenia użytkowe, na przykład parkingi lub komórki lokatorskie.

Infrastruktura bez barier

Oprócz tego prawo wymaga, by osoby z niepełnosprawnościami nie napotykały na osiedlu innych barier. Oznacza to w praktyce łatwy dostęp do altan śmietnikowych, a także usytuowanie domofonów, skrzynek na listy czy włączników świateł na takiej wysokości, by osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich mogły swobodnie z nich korzystać.

Mieszkania dla osób niepełnosprawnych –dofinansowanie na adaptację lokalu

Chociaż mieszkania dla osób niepełnosprawnych nie są dostępne na każdym osiedlu, istnieje sposób, by bez problemu zaadaptować do swoich potrzeb wybrany lokal.

Osoby posiadające orzeczenie o niepełnosprawności mogą ubiegać się o dofinansowanie na adaptację lokalu w ramach programu Dostępne Mieszkanie. Projekt realizowany przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych pozwala zrefundować nawet 95% kosztów stworzenia przyjaznego mieszkania dla osób niepełnosprawnych.

Obowiązki deweloperów wobec osób z niepełnosprawnościami są dość restrykcyjne, jednak warto mieć nadzieję, że kolejne zmiany w prawie ułatwią tej grupie społecznej dostęp do odpowiednich lokali. Nowe mieszkanie w Warszawie lub jakimkolwiek innym mieście uwzględniające potrzeby osób niepełnosprawnych nie powinno stanowić rzadkiej oferty na rynku.

Opublikowano:
5.05.2023