Czym jest osiedle wielofunkcyjne?

Osiedla wielofunkcyjne stanowią gorący trend w ofercie wiodących deweloperów. Za tą stosunkowo nową koncepcją architektoniczną kryje się głębsza filozofia planowania przestrzeni, znana jako mixed-use. Czym dokładnie charakteryzuje się nowoczesne osiedle wielofunkcyjne? Jak będą wyglądały miasta przyszłości, jeśli wspomniany trend utrzyma się na dłużej? Wyjaśniamy!

Koncepcja mixed-use i jej korzenie

Osiedle wielofunkcyjne wywodzi się z szerszej koncepcji dotyczącej rozwoju miast i przestrzeni miejskiej nazywany mixed-use. Na czym ona polega? Aby to zrozumieć, warto pokrótce przypomnieć historię osadnictwa miejskiego. Już od starożytności i powstania pierwszych cywilizacji ludzie osiedlali się tam, gdzie znajdowali niezbędne do życia zasoby. Przez wieki podział miast na strefy nie był równie wyraźny jak dzisiaj. Dopiero rewolucja przemysłowa odmieniła procesy urbanizacyjne, ponieważ w granicach miast pojawiły się obszary przemysłowe, pełne fabryk, hałasu i zanieczyszczonego powietrza. Naturalnie nie były one atrakcyjne dla mieszkańców, którzy masowo przeprowadzali się do dzielnic o charakterze mieszkaniowym. Sprzyjał temu zresztą rozwój komunikacji – miejskiej oraz indywidualnej.

Jednak obecnie, szczególnie w krajach rozwiniętych, większość mieszkańców miast i całych aglomeracji nie jest zatrudniona w przemyśle, a raczej sektorze usług. Jednocześnie miasta bardzo się rozrosły, więc wiele wskazuje na to, że miasta przyszłości znów będą charakteryzowały się tym, że większość potrzeb będzie można realizować w miejscu swojego zamieszkania. Na tym właśnie polega mixed-use.

Miasta przyszłości i osiedla wielofunkcyjne, czyli mixed-use w zależnie od skali

Koncepcję mixed-use można nieco inaczej zdefiniować zależnie od skali. W największej skali chodzi o miasta przyszłości, złożone z dzielnic, spośród których każda stanowi jakby autonomiczny organizm, a mieszkańcy realizujący swoje potrzeby na co dzień nie muszą jej opuszczać. W skali średniej koncepcja mixed-use może odnosić się do jednego ogromnego wieżowca pełniącego kilka funkcji, albo kompleksu takich budynków. W najmniejszej skali chodzi właśnie o osiedle wielofunkcyjne, które nie pełni jedynie funkcji mieszkaniowej, za to jego mieszkańcy zyskują w zamian cenną infrastrukturę ułatwiającą zaspokajanie codziennych potrzeb.

Dwie koncepcje mixed-use w architekturze

W kontekście planowania miast w przyszłości istotną rolę odgrywają dwie koncepcje układu poszczególnych funkcji w ramach mixed-use. Wyróżniamy:

• Układ wertykalny – na przykład wieżowiec, w którym poszczególne piętra mają przeznaczenie mieszkaniowe, hotelowe, biznesowe, gastronomiczne i usługowe.
• Układ horyzontalny – czyli osiedle przyszłości składające się z wielu budynków o odmiennych funkcjach, a nawet lokali o odmiennym przeznaczeniu.

Pomiędzy tymi dwiema koncepcjami istnieją również hybrydy.

Najważniejsze cechy współczesnych osiedli wielofunkcyjnych

Koncepcja mixed-use w ostatnich latach mocno wkroczyła do budownictwa mieszkaniowego, czego efektem są osiedla wielofunkcyjne. Odpowiada to potrzebom przyszłych mieszkańców, którzy szukając na przykład nowego mieszkania w Poznaniu pragną zaspokajać większość swoich potrzeb na miejscu, bez konieczności opuszczania osiedla. Jeśli chodzi o osiedla wielofunkcyjne, najczęściej zalicza się do nich struktury, w których łączy się przynajmniej trzy spośród następujących zastosowań:

• mieszkalnego, 
• handlowego, 
• hotelowego, 
• parkingowego, 
• transportowego, 
• kulturalnego, 
• rozrywkowego.

Za osiedle wielofunkcyjne można więc uznać kompleks budynków, w którym oprócz mieszkań znajdują się obiekty handlowe, usługowe i podziemny parking. Takie rozwiązanie coraz częściej staje się dzisiaj standardem, więc koncepcja mixed-use ma się dobrze już na poziomie pojedynczych osiedli, a nawet budynków. Nowe mieszkania w Szczecinie, podobnie jak nowe mieszkania w Warszawie i innych polskich miastach bardzo często są przez deweloperów reklamowane jako zlokalizowane na osiedlach wielofunkcyjnych, gdzie przyszli mieszkańcy mają dostęp do niezbędnej infrastruktury.

Wymienione wyżej funkcje to uniwersalne cechy koncepcji mixed-use dostrzegane przez urbanistów. Z perspektywy mieszkańców osiedli wielofunkcyjnych, na których dominującą funkcją pozostaje funkcja mieszkaniowa warto wspomnieć o jeszcze innych potrzebach mieszkańców szukających wygodnego nowego mieszkania we Wrocławiu. Jedną z ważniejszych stanowi rekreacja, dlatego na współczesnym osiedlu wielofunkcyjnym nie powinno brakować terenów zielonych w postaci alei pełnych drzew czy kwietnych ogrodów. Oprócz tego, mieszkańcy oczekują ciszy i spokoju, dlatego osiedla wielofunkcyjne bardzo często są cenione ze względu na taką właśnie lokalizację.

Poza tym, nieprzypadkowo w ostatnich latach wiele mówi się o trosce o środowisko. Rozwiązania sprzyjające ekologii to kolejna ważna cecha nowoczesnego osiedla wielofunkcyjnego. Zielone dachy poprawiają jakość powietrza w okolicy, podobnie jak wspomniane ogrody. Instalacje fotowoltaiczne pozwalają czerpać prąd z odnawialnych źródeł energii, natomiast systemy odzyskiwania deszczówki ograniczają zużycie wody czerpanej z sieci miejskiej. Dla wielu mieszkańców takiego osiedla jest to niezwykle istotne z etycznego punktu widzenia, ale jednocześnie troska o środowisko idzie w parze z oszczędnościami w rachunkach za energię elektryczną i wodę.

Wiele wskazuje na to, że miasta przyszłości będą składały się właśnie z osiedli wielofunkcyjnych, których uniwersalność zapewnia mieszkańcom także oszczędność jakże cennego dzisiaj czasu!